We zien autonomie als het beginpunt van herstel. Zelfbeschikking is dan ook het fundament van de Housing First-filosofie. Gedeelde besluitvorming van deelnemers en hulpverleners is hiervoor essentieel.
Een deelnemer maakt zelf keuzes over de manier waarop hij of zij wil leven en de ondersteuning die hierbij gewenst is.
Zelf op zoek naar oplossingen
Als we mensen ondersteunen beginnen we met een gesprek waarin we veel vragen stellen. Je kunt immers niet weten hoe je de ander kunt ondersteunen als je geen idee hebt wat er in hem of haar omgaat. Wij geloven dat mensen het vermogen hebben om antwoorden om hun eigen vragen te vinden.
Wanneer iemand eenmaal gehuisvest is dan blijkt veiligheid en zekerheid niet langer een dagelijkse strijd. Er ontstaat dan ruimte voor andere zaken. Zo komt het vaak voor dat deelnemers zich beginnen te concentreren op andere aspecten van hun leven. Het kan gaan om zaken die gedurende langere tijd zijn verwaarloosd. Sommige aspecten vertegenwoordigen een nieuw begin met nieuwe uitdagingen. Ondersteuning van Housing First helpt daarbij zodat iedereen de leider van zijn of haar eigen leven kan zijn. De doelen van deelnemers kunnen ontzettend uiteenlopen en verschillen van mens of mens.
“De basis is dat je een huis hebt en dat heb ik. En dan voel ik me prettig. Als ik me prettig voel dan wil ik me ook ontwikkelen in de maatschappij. Werk, cursus, dan heb ik daar meer zin in. Voorheen had ik dat niet. Ik doe al vrijwilligerswerk. Dus zo sterk genoeg voel ik me al. En misschien ontwikkelt dat nog verder.”
Balans tussen eigen regie en ondersteunen
Hoewel de verantwoordelijkheid en keuze bij de deelnemer zelf ligt, hanteren Housing First-begeleiders wel een actieve aanpak. Dat betekent dat we deelnemers informeren over de mogelijkheden om positieve veranderingen in hun leven aan te brengen; zoals behandeling of harm reduction. De deelnemer houdt altijd zelf de regie.
Leren van crisissituaties
Onze ervaring is dat het vooral in tijden van terugval of crisis belangrijk is dat mensen hun eigen keuzes kunnen blijven maken. Bijvoorbeeld wanneer financiële middelen opraken, een huisbaas met uitzetting dreigt of wanneer een deelnemer terugvalt in verslaving. Door juist in moeilijke tijden de regie te houden leren deelnemers over hun eigen besluitvormingsproces en weerbaarheid. Zo worden ze beter toegerust om in de toekomst goede beslissingen te nemen. Dit proces vereist geduld en veel toewijding op de lange termijn. Het kan maanden duren en er kunnen meerdere keren vergelijkbare ongewenselijke situaties ontstaan voordat er daadwerkelijk sprake is van een effectief leermoment.
Een niet-onderhandelbare voorwaarde
We stellen één voorwaarde aan deelnemers en deze is neit onderhandelbaar. Alle deelnemers moeten minstens één keer per week contact hebben met hun begeleider. Het is van belang om deze communicatie open te houden, vooral in tijden van terugval of crisis.